Johannesburg

Het Apartheid Museum is misschien wel het meest interessante en aangrijpende museum van heel Zuid-Afrika. Hier krijg je een multimediale tour door de verschrikkelijke geschiedenis van de apartheid. Voordat je het museum binnenkomt, wordt je al geconfronteerd met rassenscheiding. Op je ticket staat ‘white’ of ‘non-white’ en vervolgens heeft iedere groep een eigen ingang.

In het museum zie je een indrukwekkende expositie van een team van historici, filmmakers, designers, architecten en curators die geen doekjes windt om de keiharde gevolgen van dit regime. Zo hangen er 121 stroppen aan het plafond die de geëxecuteerde politieke gevangenen representeren. Dit museum moet je echt hebben bezocht. Hoe vreselijk de beelden ook zijn, ze vormen een zeer belangrijk deel van de Zuid-Afrikaanse geschiedenis die je het heden en de toekomst beter doen begrijpen. Het Apartheid Museum ligt 8 km te zuiden van het centrum van Johannesburg aan de M1 snelweg.

Het MuseuM Africa bevindt zich in de prachtige, voormalige markthallen uit 1913. Hier vind je een grote collectie van schilderijen, foto’s en andere objecten die de geschiedenis van Zuid-Afrika tonen vanaf 1935. Je komt meer te weten over het stadse leven van Johannesburg, hoe de cultuur zich hier heeft ontwikkeld en welke plek deze in Zuid-Afrika heeft.

Een opvallende expositie is die van de Treason Trials (1961 – 1965) toen veel politiek strijders zoals Nelson Mandela gevangen werden genomen. Je vindt in het museum ook tentoonstellingen over Sophiatown, Gandhi’s tijd in Johannesburg en over het stenen tijdperk. Het MuseuMAfricA ligt in het culturele centrum van Johannesburg aan de Bree Street 121.

De Johannesburg Art Gallery is een van de grootste kunstgaleries van Afrika en heeft een goede reputatie hoog te houden op het gebied van Zuid-Afrikaanse en Europese kunst. Hier hangen werken van 17e-eeuwse Nederlandse schilders, maar ook van Picasso, Degas en Monet. Je ziet er vooral landschappen en figuratieve kunst en uitdagende hedendaagse kunst van zwarte artiesten als Sekoto, Preller en Kumalo. Er is ook een beeldentuin.

Dankzij een fonds is het voor de Johannesburg Art Gallery mogelijk om nieuwe werken aan te kopen. Het museum bevindt zich in het Joubert Park dat helaas de laatste jaren een toevluchtsoord voor zwervers en oplichters is geworden, dus wees op je hoede.
De Johannesburg Art Gallery ligt in het Joubert Park in het centrum van Johannesburg.

Newtown Cultural Precinct was in het begin van de 20e eeuw het centrum van een bloeiende steenindustrie en ligt tussen Oriental Plaza, Diagonal Street en Chinatown. Tegenwoordig is het een ambitieus stedelijk terugwinningsproject en worden pakhuizen en andere gebouwen gerenoveerd. Sinds de Nelson Mandela Bridge in 2003 is geopend stroomt er nieuw leven in deze wijk en is er veel te doen. Er zijn theaters, galeries, musea, restaurants, lunchrooms, markten en vele winkels. Een goed punt om te starten is het Mary Fitzgerald Square. Hier vinden vaak leuke events plaats en het is een prima plek om Johannesburg aan je voorbij te laten trekken. Vlakbij staat het Market Theatre waar je verschillende theatershows kunt zien. De bars en restaurants zijn hier ook te vinden.

In Newtown Cultural Precinct liggen verschillende musea. Zo is er het MuseuMAfrica waar je onder andere de Zuid-Afrikaanse geschiedenis vanaf 1935 kunt zien, de Soweto Art Gallery als één van de weinige plekken met de hedendaagse kunst van zwarte artiesten en het Worker’s Museum over de levensomstandigheden van immigranten.

In Newtown staat een van de meest indrukwekkende gebouwen van Johannesburg: de Turbine Hall. Dit gigantische, voormalige elektriciteitsgebouw is helemaal opgeknapt en tegenwoordig treden er musici en andere artiesten op. Ben je wat dorstig, dan bevindt zich op de President Street de SAB World of Beer. Hier kun verschilende soorten bier proeven en een tour langs alle brouwerijen volgen. Hier staat ook een nagebouwde ‘shebeen’ uit 1965. Dit is een typische bar uit Soweto waar je illegaal bier kon krijgen.

De vlooienmarkt is een van de leukste plekken om een souvenir mee te nemen en kennis te maken met de lokale bevolking. In Johannesburg zijn er veel. De Rosebank Rooftop Market is een van de prettigste én is een van de beste markten van heel Zuid-Afrika. Deze markt bevindt zich in de wijk Rosebank, ten noorden van het centrum en vindt elke zondag van 9 tot 5 plaats. Hier staan meer dan 600 kraampjes met kleding, keramiek, arts & crafts, antiek en sieraden. De Rosebank Rooftop Market zit in de wijk Rosebank ten noorden van het centrum van Johannesburg aan de Bath Avenue.

Dit is wellicht de bekendste township van Zuid-Afrika. De bedoeling van de townships was de zwarten zo ver mogelijk ‘weg te stoppen’ van de blanken. In Soweto werd in 1976 geschiedenis geschreven toen zwarte scholieren die tegen de apartheid demonstreerden werden neergeschoten. Er vielen honderden slachtoffers. Ieder jaar op 16 juli, Youth Day, worden ze herdacht. In Soweto staan onder andere de voormalige huizen van Mandela en aartsbisschop Tutu. Hoeveel inwoners Soweto vandaag de dag telt, is onduidelijk. Schattingen wijzen op zo’n 5 miljoen. Lang was dit de grootste en meest criminele van alle townships van Zuid-Afrika, maar dit is aan het veranderen. Er worden veel tours naar Soweto georganiseerd zelfs al lijkt het bezoeken van armoede misschien wat vreemd. De meeste inwoners willen hun wijk maar al te graag aan de rest van de wereld laten zien.

Het lijkt steeds beter te gaan in Soweto. De inwoners hebben steeds meer rechten over hun bezit, de infrastructuur verbetert en er ontstaat een middenklasse met eigen bedrijfjes. Soweto staat tegenwoordig ook bekend om de Afrikaanse kroegen, shebeens, en het levendige nachtleven. Het is tegenwoordig mogelijk om zelf een tour door Soweto te maken, maar aan te raden is toch met een groep en gids mee te gaan. Informeer hierover bij de tourist information centres. Soweto ligt ten zuidwesten van Johannesburg en er gaan veel georganiseerde tours naartoe die je bij de tourist information centres in het centrum van Johannesburg kunt boeken.

Als je een heel aparte ervaring wilt opdoen, boek dan een kamer in het Holiday Inn in de wijk Kliptown, Soweto. Op 1 november 2007 zijn de deuren van dit hotel geopend. De bouw van het viersterrenhotel, dat het eerste hotel in een township is, bedraagt 2,4 miljoen euro. Het hotel ligt aan het Walter Sisulu Plein, ook wel bekend als het Vrijheidsplein. Het doel van het project is het stimuleren van het groeiende toerisme in Soweto. Verder komen er zo'n veertig arbeidsplaatsen vrij, worden er stageplaatsen aangeboden en zullen lokale ondernemers producten leveren.

Behalve toeristen wil het hotel ook zakenmensen aantrekken, vandaar dat het is uitgerust met de nieuwste audiovisuele snufjes en internetfaciliteiten. Het hotel is ontworpen in de stijl die kenmerkend is voor het Soweto van de jaren '50. De kamers worden Afrikaans ingericht met warme kleuren en lokale kunst. In het restaurant staan authentieke Zuid-Afrikaanse gerechten op de kaart, zoals incwancwa (zure pap, traditioneel Swazi-ontbijt) en ujeqe (gestoomd brood). Er worden vanuit het hotel tours aangeboden en er zullen lokale artiesten optreden. Het hotel is goed bereikbaar vanaf de Golden Highway en het beleid en de veiligheidsmaatregelen zijn aangepast aan de omgeving.

Een overnachting in het Holiday Inn Soweto verzekert je van een flinke dosis geschiedenis. Je slaapt namelijk op een belangrijke historische plaats. In 1955 kwamen op het plein meer dan 3000 activisten bijeen om te protesteren tegen de apartheid. Ook kijkt het hotel uit op Jada's place, het huis waar Nelson Mandela op dat moment zat ondergedoken.

Het pretpark Gold Reef City geeft je een beeld van het Johannesburg uit de tijd van de goudkoorts rond 1895. Er staan woonhuizen, een drukkerij, brouwerij, pub theater, bank, brandweerkazerne, hotel en natuurlijk een oude mijn waar je met een treintje maar liefst 220 m onder de grond komt. Dit park is de enige plek in Zuid-Afrika waar je kunt zien hoe goud wordt gegoten. Er zijn demonstraties van Afrikaanse dans, ‘gumboot dancing’, en je kunt zelf ondervinden hoe spannend het is goud te wassen in een rivierstroompje.

Niet alle attracties willen je terugbrengen naar de goudkoorts; er zijn ook verschillende achtbanen die als de beste van heel Zuid-Afrika worden gezien. Gold Reef City doet wat Disney-achtig aan maar is een absolute aanrader wanneer je kinderen hebt. Ze zullen zich zeker vermaken. Ook voor volwassenen is dit een leuk uitje. Alleen hier kun je iets proeven van de gouden tijden van weleer, aangezien geen enkel gebouw van de goudkoorts in Johannesburg is blijven staan. Het grote casino is ook de moeite waard. Gold Reef City ligt zo’n 15 minuten ten zuiden van het stadscentrum van Johannesburg.