"During my lifetime I have dedicated myself to the struggle of the African people. I have fought against white domination, and I have fought against black domination. I have cherished the ideal of a democratic and free society in which all persons live together in harmony and with equal opportunities. It is an ideal which I hope to live for and to achieve. But, if needs be, it is an ideal for which I am prepared to die." - Nelson Mandela (Rivona proces). Deze dappere woorden zijn meer dan veertig jaar geleden uitgesproken door Nelson Mandela tijdens het Rivona proces. De wereldberoemde strijder tegen apartheid werd veroordeeld tot levenslang. Na meer dan een kwarteeuw in de gevangenis kwam hij terug. De meest beruchte gevangene van het land was nog even strijdvaardig als daarvoor en schopte het tot president van Zuid-Afrika.
Nelson Mandela - Rolihlahla
Nelson Rolihlahla Mandela werd geboren op 18 juli 1918 in een klein dorpje in de Transkei. Profetisch of niet...de naam Rolihlahla betekent lastpak. De jonge Nelson had een rustige jeugd op de boerderij ver weg van elke vorm van politiek. Maar toen zijn vader stierf kwam hij onder toezicht van de regent van de Thembu-stam. Geïnspireerd door de al dan niet politieke problemen die de regent moest oplossen, besloot de jonge Mandela dat hij rechten ging studeren. Tijdens zijn studie protesteerde hij met klasgenoten tegen de blanke overheersing. Maar pas toen hij in Johannesburg ging werken voor een klein advocatenkantoor leerde hij de echte ongelijkheid kennen. Hij was uit zijn vertrouwde omgeving gevlucht voor een gearrangeerd huwelijk. Nu stond hij ineens alleen in een koude stad waarin het leven van een zwarte man of vrouw niks waard was. In plaats van zich te schikken in deze situatie, besloot Mandela dat hij zelf actief wilde strijden tegen de Apartheid.
Terwijl het hele land borrelde van opgekropte woede, koos de jonge Mandela voor de minst agressieve manier om zijn stem te laten horen; de politiek. Hij sloot zich aan bij de jeugdbeweging van het African National Congress (ANC). Deze partij ijverde voor gelijke kansen tussen blank en zwart. Enkele partijpunten waren; een volledig burgerschap van de zwarte-afrikanen en gratis onderwijs. De non-agressieve houding van het ANC kon echter niet verhinderen dat de spanningen tussen blank en zwart bleven oplopen. In maart 1960 werd de hele wereld dan ook opgeschrokken door de slachting van Sharpville. In het township Sharpville kwamen 5.000 ongewapende zwart-Afrikaanse demonstranten neus aan neus te staan met 300 blanke politieagenten. Uit angst begon de politie in het wilde weg te schieten. Meer dan 180 mensen raakten gewond, 69 mensen stierven.
Nelson Mandela - Veroordeeld
Het ANC werd verboden en de oorspronkelijk vredige doelstellingen van Nelson Mandela kregen door alle tegenslagen een donker kantje. Zoals de meeste ANC-leden moest hij onderduiken. Maar dit belette hem niet om zijn protesten voort te zetten. Hij startte met de militaire zijvleugel van het ANC; de Umkhonto we Sizwe. In 1962 kreeg de politie hem te pakken en werd hij veroordeeld tot vijf jaar celstraf. Slechts enkele maanden later werd het Umkhonto we Sizwe opgerold en stond Mandela wederom in de rechtbank. Dit keer werden hij en zijn kompanen beschuldigd van het plannen van een militaire coup. Nelson Mandela ontkende dit niet ook al liep hij grote kans op de strop. Hij werd veroordeeld tot levenslang maar zijn bezielende getuigenis maakte hem wereldberoemd.
Nelson Mandela zat liefst twintig jaar gevangen op Robbeneiland, het gevangeniseiland vlakbij Kaapstad. Daarna verbleef hij nog acht jaar in de Pollsmoor gevangenis. Ondanks bijna dertig jaar in gevangenschap weigerde hij zichzelf te zien als een slachtoffer.
Op Robbeneiland zette hij zelfs een heus educatiesysteem op. In de spaarzame uurtjes vrij studeerde hij en zijn lotgenoten economie, wiskunde of geschiedenis. Velen van hun hadden een redelijke opleiding gevolgd en waren maar al te bereid hun kennis door te geven aan de medegevangenen. In februari 1990 kwam hij vrij na hard onderhandelen met president F.W. De Klerk. Mandela was in de jaren van zijn afwezigheid alleen maar beroemder geworden in Zuid-Afrika. Het verbod op ANC werd eveneens opgeheven en Mandela ging verder met zijn grote doel als nooit tevoren. Met een engelengeduld en veel wijsheid wist hij zijn vroegere volgelingen weer te overtuigen. In 1991 werd hij de kopman van het ANC.
Nelson Mandela - Democratisch Zuid Afrika
In 1993 ontving Nelson Mandela, samen met de Klerk, de Nobelprijs voor de vrede. Dit vanwege alle inspanningen die de mannen hadden gedaan om tot een zwarte meerderheidsregering te komen, die ook voor de blanken acceptabel zou zijn. In datzelfde jaar werd afgesproken dat een regering van nationale eenheid het land tenminste tot het einde van de eeuwwisseling zou moeten besturen. Een jaar later had Zuid-Afrika haar eerste democratische verkiezingen. In 1994 kon iedereen, zwart en wit, voor het eerst in de geschiedenis van het land naar de stembus. Met een meerderheid van 62% van de stemmen won de ANC en Nelson Mandela werd de eerste zwarte president van Zuid-Afrika. Hij werd ondersteund door zijn twee vicepresidenten Frederik Willem de Klerk en Thabo Mbeki.
Nelson Mandela stond voor een enorme taak, aangezien het land weer moest worden opgebouwd. Hij zorgde er onder andere voor dat de gezondheidszorg en het onderwijs verbeterde. Ook werden er onder zijn bestuur een miljoen huizen gebouwd binnen een periode van vijf jaar. Zuid-Afrika ‘telde’ weer mee. Zo werden sancties verbroken die door andere landen waren opgelegd tijdens het apartheidsregime. De handelsboycot werd opgeheven, waardoor allerlei merken weer verkrijgbaar waren binnen de grenzen van Zuid-Afrika. Het land sloot zich aan bij een aantal internationale organisaties, waaronder de VN. Ook op sportief gebied deed Zuid-Afrika weer mee; na ruim 30 jaar was het land vertegenwoordigd op de Olympische spelen en won het Zuid-Afrikaanse rugbyteam de wereldkampioenschappen in eigen land.